Κατηγορία: ΕΘΙΜΑ – ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Στην παρέλαση του Καρνάβαλου στα Σέρβια αναβιώνουν όχι μόνο οι Διονυσιακές τελετές , αλλά και η Αριστοφανική ελευθεροστομία , που καυτηριάζει αλλά δεν υβρίζει. Τις εκδηλώσεις των απόκρεων συμπληρώνει το άναμμα των φανών στις γειτονιές των Σερβίων και σε όλα τα χωριά. Στα δρώμενα των φανών σύγχρονοι ριμαδόροι παίρνοντας τη σκυτάλη από τον παππού Αριστοφάνη , ξεδιπλώνουν το ταλέντο τους και με την πιπεράτη γλώσσα τους χτυπούν ανελέητα τα κακώς κείμενα σε τοπικό επίπεδο.

Κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας συνηθισμένη διασκέδαση των χριστιανών στα Σέρβια ήταν “οι βεγγέρες” οι οποίες γινόταν κατά τις νυχτερινές ώρες , όπου ορισμένες οικογένειες συγκεντρωνόταν σε μια φιλική ή συγγενική οικία και διασκέδαζαν ανταλλάσοντας γνώμες και ιδέες και τραγουδούσαν τα τραγούδια του καιρού εκείνου. Κατά τα γλέντια , το κρασί το έπιναν όλοι με τη σειρά , ο ένας μετά τον άλλον από την “τσιτούρα” , με τον ίδιο τρόπο έπιναν και το ρακί από την “τσίτσα” Απασχόληση των νέων κυρίως γυναικών ήταν τότε τα “νυχτέρια” , κατά τα…

Οι Λαζαρίνες ήταν μικρά κορίτσια της ηλικίας των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού Σχολείου ή και μεγάλες γυναίκες, που το Σάββατο του Λαζάρου τραγουδούσαν και χόρευαν τα λαζαριανά τραγούδια, γυρνώντας από σπίτι σε σπίτι. Ήταν όμως και το έθιμο της ίδιας ημέρας, το έθιμο του Λαζάρου, που διατηρήθηκε ζωντανό μέχρι λίγο μετά από τα μέσα του περασμένου αιώνα, για το οποίο γίνονται σύγχρονες προσπάθειες αναβίωσης. Οι Λαζαρίνες συγκεντρώνονται συνήθως σε ένα συγκεκριμένο σπίτι -το ονομάζουν κονάκι- και κατά ομάδες επισκέπτονται όλες τις γειτονιές του χωριού, λένε πασχαλιάτικα ή αυτοσχέδια τραγούδια που αρμόζουν στις επιθυμίες και…

Τὰ Κάλαντα εἶναι ἔθιμο ποὺ διατηρεῖται ἀμείωτο ἀκόμα καὶ σήμερα μὲ τὰ παιδιὰ νὰ γυρνοῦν ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι σὲ ζεύγη ἢ καὶ περισσότερα καὶ νὰ τραγουδοῦν τὰ κάλαντα συνοδεύοντας τὸ τραγούδι τους μὲ τὸ τρίγωνο ἢ ἀκόμα καὶ κιθάρες, ἀκορντεόν, λύρες, ἢ φυσαρμόνικες. Τὰ παιδιὰ γυρνοῦν ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι, χτυποῦν τὴν πόρτα καὶ ρωτοῦν: «Νὰ τὰ ποῦμε;». Ἂν ἡ ἀπάντηση ἀπὸ τὸν νοικοκύρη ἢ τὴν νοικοκυρὰ εἶναι θετική, τότε τραγουδοῦν τὰ κάλαντα γιὰ μερικὰ λεπτὰ τελειώνοντας μὲ τὴν εὐχὴ «Καὶ τοῦ Χρόνου. Χρόνια Πολλά». Ὁ νοικοκύρης τὰ ἀνταμοίβει…

Στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου πραγματοποιείται η μεγάλη εμποροπανήγυρη των Σερβίων, όπου πλήθος κόσμου από την ευρύτερη περιοχή , συρρέει εδώ και πολλά χρόνια στην πόλη για αγορές , αλλά και για διασκέδαση. Γνωστή και ως εμποροζωοπανήγυρη τα παλαιότερα χρόνια καθώς ήταν σημείο αγοροπωλησιών μικρών και μεγάλων ζώων. Ένα σημείο αναφοράς των απανταχού Δημοτών.

Το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων, ένα από τα καρναβαλικά δρώμενα του δωδεκαημέρου ξεκινά την επόμενη των Χριστουγέννων και διαρκεί έως και λίγο μετά τα Φώτα. Πραγματοποιείται σε διάφορα δημοτικά διαμερίσματα του νομού Κοζάνης και συνδέεται με την ισχυρή παράδοση που κράτησαν ζωντανή οι πρόσφυγες από ορισμένες περιοχές του Πόντου. Στο Δήμο Σερβίων το έθιμο των μωμόγερων διοργανώνεται από το Μορφωτικό Πολιτιστικό σύλλογο Ροδίτη. Ο θεός Μώμος κατά την Αρχαιότητα ήταν ο θεός του γέλιου, του σαρκασμού και της σάτιρας και συνδεόταν με τις γιορτές που ήταν αφιερωμένες στον Διόνυσο. Από…