ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΑΣ
Δείτε την τοποθεσία του στο χάρτη εδώ
Από τα πιο ορεινά χωριά των Σερβίων, κτισμένο στη βόρεια πλαγιά των Πιερίων, της οροσειράς όπου σμίγουν τα όρια των Πιερίων και Καμβουνίων και σε υψόμετρο 1050μ. Γνωστό από παλιά με την ίδια ονομασία την οποία πήρε προφανώς από το καστανόδεντρο που άφθονα ευδοκιμεί στο χωριό και στις πλαγιές του βουνού. Το πρώτο χωριό βρισκόταν στην πεδιάδα των Σερβίων και ονομαζόταν αλαιοκαστανιά”. Από τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας εγκαταστάθηκε στη θέση που βρίσκεται μέχρι και σήμερα.Ανεβαίνοντας από τα χωριά πρός τα Πιέρια υψώνεται η Σιάπκα σε απόσταση 4χλμ.από το χωριό. Υπάρχουν θαυμαστές τοποθεσίες, Αγ.Αθανάσιος, Κλιούγκι, Κριά, Νεοχώρι (Αγ.Τριάδα), Ντουμπουνάρης, καταπράσινες με κρύα νερά, πελώρια δένδρα, μεγάλα ισιώματα.Μια πανέμορφη και μοναδική διαδρομή μέσα στο πράσινο και σε υψόμετρο που φτάνει τα 1689μ. Είναι μια διαδρομή εντελώς ξεχωριστή με υπέροχο κλίμα, φανταστική θέα που θα μπορούσε να γίνει ένα θαυμάσιο παραθεριστικό κέντρο, με την κατασκευή κάποιων έργων υποδομής.ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΟΙ . Η ανδρική μονή των Αγ. Θεοδώρων στη θέση που βρίσκεται σήμερα το χωριό. Μετόχι δε της μονής αυτής ήταν και το ευρισκόμενο στην περιοχή του κάστρου Σερβίων, γυναικείο μοναστήρι των Αγ. Θεοδώρων(ή μονή του Διονυσίου του Σιδερή). Το μοναστήρι των Αγ. Θεοδώρων στην Καστανιά καταστράφηκε από τους χωρικούς των προαστίων των Σερβίων, οι οποίοι δολοφόνησαν τους μοναχούς και πήραν την περιοχή του μοναστηρίου στο πρώτο μισό του 18ου αιώνα. Και σύμφωνα με την παράδοση αφορίστηκε το Πατριαρχείο. Η εκκλησία χτίστηκε το 1892-1898 περίπου.Το 1899 αποφασίστηκε ανέγερση κωδωνοστασίου,τετράγωνο,διώροφο.Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣΤο εξωκλήσι της Παναγίας χτίστηκε στην περίοδο του μεσοπολέμου και εορτάζεται στις 15Αυγούστου.ΙΕΡΑ-ΜΟΝΗ-ΑΓΙΟΥ-ΑΝΤΩΝΙΟΥΗ Ιερά Μονή Αγ. Αντωνίου Σιάπκας-Καστανιάς απέχει από το χωριό 12χλμ. και από τα Σέρβια 20χλμ. Εορτάζεται την 1η Σεπτεμβρίου.Το μοναστήρι είναι κτισμένο με βυζαντινό πρότυπο και ως οικοδομικό σύνολο ήταν ένα μικρό κάστρο. Ανήκει λοιπόν στη Φρουριακή αρχιτεκτονική. Η ιδιοκτησία του μοναστηρίου ανήκε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης δηλαδή ήταν ίδρυμα Σταυροπηγιακό, με την εποπτεία όμως της επισκοπής Σερβίων. Ήταν κοινόβιο με πολλούς μάλιστα μοναχούς και όπως προκύπτει από διάφορα έγγραφα στοιχεία επί αρχιερατίας Κων/νου από το 1750 εγκαταλείφθηκε και οι μοναχοί μετακόμισαν στους Δεμεράδες όπου είχαν Μετόχιο.Η περιουσία του ήταν τεράστια, πέρα από τα τμήματα της Σιάπκας, τσιφλίκια του μοναστηρίου ήταν η Βουβάλα, το Φαρμάκι και η Βούρπα. Σήμερα σώζονται μόνο τμήματα της εισόδου που είναι δίφυλλη πόρτα και πάνω την εικόνα του Αγίου, Aμέρους από το αρχονταρίκι και το ηγουμενείο, μερικά κελιά και μια βυζαντινή βρύση με χαραγμένα τρία γράμματα αωβ=1802(ημερομηνία που χτίσθηκε η βρύση). Υπάρχουν ακόμη δυο τεράστιες αλυσίδες, που έδεναν τους ασθενείς. Ο Άγιος Αντώνιος ήταν θεραπευτής ειδικών ασθενειών. Έτσι όσοι είχαν προβλήματα, έρχονταν στομοναστήρι, δένονταν με τις αλυσίδες και ζητούσαν την προστασία και την βοήθεια του Άγιου. Υπήρχαν και σπάνιες βυζαντινές εικόνες καιαγιογραφίες. Στις 1 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνο γίνεται το θρησκευτικό πανηγύρι. Τεράστια και συμβολική ήταν η συμβολή μοναστηρίου σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες.ΤΟ ΠΕΤΡΙΝΟ ΤΟΞΟΤΟ ΓΕΦΥΡΙ του ΑΓΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ στην ΚΑΣΤΑΝΙΑ ΣΕΡΒΙΩΝ ή ΠΑΛΙΟΓΚΕΦΥΡΟ Είναι ένα μικρό αριστούργημα που στέκει χωρίς την παραμικρή φθορά και θυμίζει τον παλιό ορεινό δρόμο από τη Θεσσαλία προς το φημισμένο τότε Μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου, που ήταν γνωστό σε ολόκληρη την Ελλάδα.Το θρυλικό Παλιογέφυρο με τον θορυβώδη χείμμαρο, που έστεκε τρομερό εμπόδιο, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες με τις μεγάλες και συχνές κατεβασιές στους κτηνοτρόφους, στους Κιρατζήδες και στους επισκέπτες του Μοναστηρίου που ερχόταν από την Νότια και κεντρική Ελλάδα. Το κατασκεύασαν ανώνυμοι τεχνίτες με αφορμή τον πνιγμό δυο επιφανών επισκεπτών που ερχόταν από την Θεσσαλία, όπως αναφέρει μια παλιά παράδοση.Το μέγεθος του γεφυριού του Αγίου Αντωνίου είναι πολύ μικρότερο από το γεφύρι των Σερβίων.Κάτω από το Παλιογέφυρο ρέει συνεχώς ορμητικά νερό και η βλάστηση είναι πολύ πυκνή, σε σημείο που να μην γίνεται αντιληπτό. Η πρασινάδα έχει σχεδόν όλο το γεφύρι καλυμμένο, και το τοπίο είναι υπέροχο και ελκυστικό.” Είναι ένα γεφύρι που γύρω του οργιάζει η άγρια φύση.” Είναι ένα γεφύρι με εκπληκτική ομορφιά.” Είναι ένα μνημείο ξεχασμένης αρχιτεκτονικής” Είναι ένα αριστούργημα τέχνης.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ. Ο Μορφωτικός Σύλλογος ιδρύθηκε το 1979 με σκοπό τη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των χωριανών και τη διατήρηση της παράδοσης, τα ήθη και έθιμα του χωριού.Σήμερα ο Σύλλογος αποτελείται από 100 μέλη καθώς επίσης και από πολλούς φίλους. Οι δραστηριότητες του Συλλόγου είναι οι εξής:” Διαθέτει χορευτικά τμήματα, παιδικό, εφηβικό πάνω από 40 άτομα και χοροδιδάσκαλο.” Καταγράφει σε κασέτες τα έθιμα, τους χορούς και τα τραγούδια του χωριού.” Αντάμωμα Καστανιωτών στις 15 Αυγούστου στο χώρο της Παναγίας(σχολείο).Σε αυτό πρέπει να συμβάλλουν όλοι οι Καστανιώτες απανταχού της γης.
Πηγή: Μορφωτικός Σύλλογος Καστανιάς
